Tiêu chảy là hiện tượng đi phân lỏng bất thường với tần suất từ 3 lần trở lên trong 1 ngày. Bệnh gây mất nước và điện giải đây là nguyên nhân hàng đầu dẫn đến tử vong ở trẻ em dưới 5 tuổi trên thế giới. Trong đó, Virus Rota là một trong những tác nhân chủ yếu dẫn đến bênh tiêu chảy ở trẻ em. Vậy virus gây ra những tác hại như thế nào? Làm thế nào để phòng chống và chữa trị cho trẻ nhiễm virus Rota? Hãy tìm hiểu ngay.

Nhiều người thường bị nhầm lẫn giữa tiêu chảy do vi-rút Rota với tiêu chảy do phẩy khuẩn tả hoặc các bệnh tiêu hóa khác như bệnh tả,… Thực tế chúng hoàn toàn khác nhau. Do đó, cha mẹ cần nắm rõ dấu hiệu của các loại bệnh tiêu chảy để có biện pháp xử lý phù hợp.

Virus Rota là gì?

Virus Rota là một trong số các loại vi rút gây nhiễm trùng đường ruột. Thường được gọi là cúm dạ dày, mặc dù không có liên quan đến cúm. Thế những nó lại chính là nguyên nhân phổ biến nhất của bệnh tiêu chảy nặng ở trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ. Theo thống kê, cứ trẻ em từ lứa tuổi 2 đến 3 sẽ có một lần nhiễm virus Rota.

Loài virus này có nhóm chính. được gọi là A, B, C, D và E. Trong đó, Rota loại A là nhóm loài phổ biến nhất. Nó gây ra hơn 90% số ca nhiễm vi rút rota ở người.

Vi rút này được truyền bởi đường phân-miệng. Nó lây nhiễm và phá hủy tế bào ở thành ruột non và gây ra viêm dạ dày ruột. Ngoài tác hại của nó đối với sức khỏe con người, vi rút rota còn lây nhiễm trong động vật, và là một mầm bệnh của vật nuôi.

Nguyên nhân lây nhiễm 

Vi rút rota lây qua đường phân-miệng, qua tiếp xúc với tay hoặc các bề mặt và vật thể bị nhiễm vi rút rota và cũng có thể qua đường hô hấp. Cụ thể như:

• Chủ yếu là đường phân – miệng: Phân của một bệnh nhân có thể chứa tới 10 nghìn tỷ hạt mang bệnh trong một gam và chỉ cần chừng 10 đến 100 trong số đó là đủ để lây nhiễm bệnh sang người khác.
• Qua tiếp xúc với tay hoặc đồ chơi, vật dụng bị nhiễm virus Rota: Vi rút rota tồn tại bền vững trong môi trường thông thường. Và có khả năng sống vài ngày trên các bề mặt cứng và khô ráo, trên tay người sống được vài tiếng. Vậy nên bệnh có khả năng lây nhiễm cao.
• Có thể lây qua đường hô hấp. Ngoài ra có thể lây ngoài cộng đồng hoặc lây chéo trong bệnh viện
• Đặc biệt nó được tìm thấy trong các mẫu nước sông suối. Những nguồn nước bị nhiễm bẩn, nước chưa được xử lý đúng cách. Hay dụng cụ chứa nước không đảm bảo vệ sinh.

Triệu chứng bệnh tiêu chảy do virus Rota

Bệnh do vi rút rota gây ra thường có những triệu chứng như nôn mửa, tiêu chảy ra nhiều nước, và sốt nhẹ. Một khi trẻ bị nhiễm virus, có một khoảng thời gian ủ bệnh cỡ hai ngày trước khi triệu chứng xuất hiện. Sau đó là khoảng 4 đến 8 ngày tiêu chảy nhiều. Đồng thời kèm theo cảm giác đau bụng và sốt. Tuy nhiên, chỉ sốt nhẹ ở nhiệt độ khoảng dưới 38,5ºC. Kéo dài 1 – 3 ngày.

Mất nước xảy ra phổ biến hơn trong nhiễm vi rút rota so với hầu hết các trường hợp nhiễm vi khuẩn, và là nguyên nhân gây tử vong hàng đầu liên quan đến nhiễm vi rút rota.

Đặc biệt khi trẻ xuất hiện các triệu chứng nguy hiểm. cần đưa ngay đến các cơ sở y tế gần nhà. Cụ thể là các triệu chứng như:

• Tiêu chảy nặng, phân có máu.
• Nôn ói hơn 3 giờ.
• Sốt cao nhiệt độ hơn 39ºC.
• Trẻ mất nước, kích thích, vật vã,…
• Hoặc li bì, hôn mê, miệng lưỡi khô, khóc không có nước mắt.

Tiêu chảy do virus Rota có tái nhiễm không?

Nhiễm vi rút rota loài A có thể xảy ra suốt đời người. Với lần nhiễm đầu tiên thường kèm theo các triệu chứng điển hình. Thế nhưng các lần nhiễm sau này sẽ dần ít có biểu hiện bệnh, do hệ thống miễn dịch đã bảo vệ tốt hơn. Do đó, tỷ lệ nhiễm có triệu chứng rõ nét xảy ra nhiều hơn ở trẻ dưới 2 tuổi và giảm dần tới năm 45 tuổi.

Việc lây nhiễm ở trẻ sơ sinh, mặc dù thường xuyên xảy ra. Tuy nhiên, lại chỉ thể hiện bằng những triệu chứng nhẹ hoặc không thể hiện gì. Những triệu chứng nặng nhất thường thể hiện ở trẻ từ 6 tháng tuổi đến 2 năm tuổi. Hoặc ở những người già, hoặc những người bị suy giảm miễn dịch.

Do sự phát triển của hệ miễn dịch từ tuổi ấu thơ, đa số người lớn không bị nhạy cảm với vi rút rota. Vì thế các bệnh viêm và đau dạ dày và ruột ở người lớn thường do các nguyên nhân khác. Tuy nhiên việc lây nhiễm không phát bệnh ở người lớn vẫn có thể gây ra lây lan vi rút trong cộng đồng.

Điều trị tiêu chảy do virus Rota như thế nào?

Bởi vì kháng sinh không có tác dụng trong điều trị tiêu chảy do virus Rota. Vậy nên phương pháp chủ yếu là điều trị các triệu chứng của bệnh.

Đối với trường hợp tiêu chảy nhẹ

• Bù nước, điện giải tại nhà: Cho trẻ uống nước nhiều hơn, tích cực bú mẹ. Cho trẻ uống Oresol theo hướng dẫn của nhà thuốc.
• Chế độ dinh dưỡng: Bổ sung đầy đủ chất dinh dưỡng cho trẻ như bình thường. Không quá kiêng hem sẽ làm trẻ thiếu chất, dễ suy dinh dưỡng.
• Theo dõi tình trạng: Đặc biệt là tinh trạng mất nước, nôn, sốt để bù nước kịp thời hoặc đưa đến cơ sở y tế.
• Không dùng thuốc cầm tiêu chảy: Vì có thể làm giảm nhu động ruột gây liệt ruột không thải được phân ra ngoài.

Đối với trường hợp tiêu chảy nặng

Khi quan sát thấy trẻ mất nước nặng. Như vật vã, kích thích, quấy khóc, uống nước háo hức, tiểu ít, khóc không có nước mắt, da nhăn nheo, ngủ li bì, hôn mê cần đưa đến cơ sở y tế gần nhất để truyền dịch tránh để lâu gây trụy mạch trẻ tử vong cao.

Các biện pháp phòng ngừa

Để phòng bệnh tốt nhất nên đưa trẻ đi tiêm vắc-xin Rota. Ngoài ra, trẻ có thể nhiễm rota virus qua đường tiêu hóa. Từ thức ăn, thức uống, đồ vật nhiễm bẩn. Vì thế, nên thực hiện an toàn vệ sinh thực phẩm, ăn chín uống sôi để hạn chế bệnh. Đồng thời giữ vệ sinh tay sạch sẽ là biện pháp cơ bản để phòng bệnh. Cha mẹ nên tập cho trẻ thói quen rửa tay trước khi cầm thức ăn, trước khi ăn và sau khi đi vệ sinh.

Ngoài ra, vì virus Rota còn thường xuất hiện trong nguồn nước. Nên các gia đình cũng nên sử dụng nguồn nước đảm bảo an toàn vệ sinh. Sử dụng máy lọc nước để có thể loại bỏ các vi khuẩn có hại trong nước. Sử dụng nguồn nước đảm bảo sẽ giúp sức khoẻ của bạn cũng như của gia đình bạn được bảo vệ.

Bệnh tiêu chảy do vi rút rota gây ra thường được kiểm soát dễ dàng, tuy nhiên trên toàn thế giới, mỗi năm vẫn có hơn 500.000 trẻ em dưới năm tuổi chết vì nhiễm vi rút rota. Và có thêm gần hai triệu người mang bệnh nặng. Do đó, cần hiểu và có các biện pháp phòng tránh virus một cách hiệu quả và thiết thực nhất.