Hiện tượng nước ao hồ đồng loạt chuyển xanh là do vi khuẩn lam gây ra. Cụ thể đây là vi khuẩn gì tại sao có thể khiến nước chuyển màu. Chúng có hại không, bằng cách nào chúng ta có thể ngăn chặn những tác hại ấy?

Vi khuẩn lam là gì?

Theo wiki, Vi khuẩn lam có tên khoa học là Cyanobacteria. Chúng thủy sinh và các khả năng tự quang hợp. Có nghĩa là chúng sống trong nước và có thể tự sản xuất thức ăn.

Loài vi khuẩn này được tìm thấy trên khắp thế giới. Chúng phát triển trong bất kỳ trong môi trường nước nào. Nước ngọt, nước lợ biển đều là nơi có thể phát triển.

Vi khuẩn lam rất nhỏ và khó nhìn thấy. Nhưng đặc tính sinh sôi nhanh và sống theo từng cụm, chúng trở nên rõ ràng. Trong môi trường ấm áp và giàu chất dinh dưỡng, chúng phát triển nhanh chóng và nở hoa trong hồ và các vùng nước khác.

Vai trò của vi khuẩn lam

Vi khuẩn lam, tự dưỡng đóng vai trò là chất cố định quan trọng của nito trong chuỗi thức ăn.

Chúng tham gia vào quá trình tạo oxy cho khí quyển, đồng thời làm thức ăn cho cá. Chúng sản xuất oxi bằng cách phân tách nước trong quá trình quang hợp – cơ chế cũng có ở tảo và thực vật ngày nay.

Một số loại được dùng làm thực phẩm

Một số vi tảo này có chứa các chất có giá trị sinh học cao. Chẳng hạn như axit béo không bão hòa, axit amin, protein, sắc tố, chất chống oxy hóa, vitamin, khoáng chất. Loại này ăn được, làm giảm việc sản xuất các cytokine gây viêm bằng cách ức chế con đường NF-κB trong các đại thực bào và tế bào lách. Polysaccharides Sunfat thúc đẩy hệ miễn dịch, chống ung thư, chống huyết khối, chống đông máu, chống gây đột biến, chống viêm, kháng khuẩn. Và thậm chí hoạt tính kháng virus chống lại HIV, herpes, và viêm gan.

Tác hại của vi khuẩn lam

Bên cạnh một số loại có lợi, chúng cũng có khả năng gây nguy hiểm.

Tảo nở hoa có hại Cyanobacterial – được gọi là HAB hoặc CyanoHAB – có thể sử dụng hết oxy trong nước và ngăn chặn ánh sáng mặt trời mà thực vật và động vật nước ngọt cần để tồn tại. Điều này cực kỳ nguy hiểm cho hệ sinh thái dưới nước, chúng có thể biến nơi đây thành chỗ chứa của nhiều xác chết.

Sức khỏe con người

Những độc tố này có thể tích tụ trong thủy hải sản, sau đó tác động đến sức khỏe cho người tiêu dùng. Một loạt các triệu chứng mà người tiêu dùng có thể bị khi bị nhiễm độc tố cyanotoxin.

• Kích ứng da và phát ban
• Co thắt dạ dày
• Buồn nôn, ói mửa
• Bệnh tiêu chảy
• Sốt
• Đau đầu
• Đau họng
• Đau cơ và khớp
• Ngứa tay chân

Xử lý, hạn chế sự gia tăng vi khuẩn lam trong nước

Ở số lượng vừa phải chúng thúc đẩy cho sự phát triển của cá hay các vi sinh vật khác trong nước. Nhưng nếu vượt mức chúng có thể làm hại ngay cả khi chúng không mang theo độc.

Biện pháp hạn chế sự gia tăng quá mức của vi khuẩn lam:

• Không để ao tù nước đọng, cần có hệ thống trao đổi với nước sông ngòi bên ngoài.
• Thường xuyên thay nước đối với hệ thống ao hồ.
• Khi có sự xuất hiện quá mức của tảo lục lam, cần nhanh chóng sử dụng các biện pháp diệt theo chỉ dẫn của bộ nông nghiệp: có thể dùng H2O2.
• Đối với nguồn nước sinh hoạt, hệ thống lọc nước là một lựa chọn tốt.

Những điều thú vị về vi khuẩn lam

Tên gọi tảo lam hay tảo lục lam

Tên này chỉ thuận tiện để nói về các sinh vật trong nước, có khả năng tự chuyển hóa. Và không có bất cứ mối quan hệ nào giữa chúng và các vi khuẩn khác được gọi là tảo. Vi khuẩn lam là họ hàng của vi khuẩn. Không phải sinh vật nhân chuẩn. Nó chỉ là lục lạp trong tảo sinh vật nhân chuẩn mà vi khuẩn lam có liên quan.

Lịch sử của tảo lục lam.

Người ta tìm thấy hóa thạch hơn 3,5 tỷ năm tuổi. Và cho đến hiện nay loài vi khuẩn lam này vẫn còn sống xung quanh chúng ta. Chúng chính là vi khuẩn có tuổi đời lâu, nhóm vi khuẩn lớn nhất và quan trọng nhất trên trái đất. Thời đại Archaean và Proterozoi, lượng oxi trong không khí phụ thuộc chính vào loại tảo lục lam này. Nó cũng được coi là nguồn gốc của thực vật.

Ứng dụng của vi khuẩn lam

Tháng 11 năm 2018, các nhà nghiên cứu thuộc Viện Công nghệ Stevens, New Jersey, Mỹ đã thử nghiệm thành công việc tạo ra một mạng lưới điện cực nhờ việc sử dụng nấm kết hợp với vi khuẩn lam và bao phủ bằng một loại vật liệu đặc biệt gọi là graphene để thu nguồn điện phát ra.

Tuy lượng điện áp được tạo ra là khá nhỏ nhưng các nhà khoa học cho biết, với một hệ thống gồm nhiều cây nấm tương tự, hoàn toàn có thể tạo ra đủ năng lượng để thắp sáng một bóng đèn có công suất thấp.